მართლწერის საიდუმლონი

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

✔️ დაიმახსოვრეთ! თუ რთული ზმნის მეორე ნაწილი ''ვარ'' ზმნაა, პირის ნიშნების ზმნას თავშიც დაერთვის!

➡️ მაგალითად - ვშობილვარ, ვყოფილვარ, გავზრდილვარ...

✔️ დაიმახსოვრეთ! თუ ზმნის მეორე ნაწილი არის ''ყოფა'' ზმნა და ის პირიანი ფორმითაა წარმოდგენილი(თუ ჩასმულია რომელიმე პირში), მაშინ პირის ნიშნებს ვურთავთ ''ყოფა'' ზმნას და არა პირველ ნაწილს.

➡️ მაგალითად - უარვყოფ, უარყოფ, უარუყვია...

✔️ დაიმახსოვრეთ! თუ ზმნას მეორე კომპონენტად, ნაწილად სხვა ზმნა აქვს, მაშინ პირის ნიშნები ნებისმიერ ბრუნვაში მეორე ზმნაზე უნდა დაირთვას.

➡️ მაგალითად: ძალმიძს - ძალგიძს - ძალუძს; ხელმეწიფება - ხელგეწიფება; უკუვაგდებ...

✔️ დაიმახსოვრეთ! თუ ზმნას მეორე კომპონენტად აქვს არა ზმნის პირიანი ფორმა, არამედ მიმღეობა ან სახელი, პირის ნიშნებს ვურთავთ თავში, ბოლოში აღარ!

➡️ მაგალითად - ვ-ავადმყოფობ, ამ ზმნაში ''ავადმყოფობა'' არსებითი სახელია, ამიტომ მას აღარ დაერთვება პირის ნიშანი, დაერთვება მხოლოდ თავში.

➡️ ასევე სწორია: ვ-ენამახვილობ(აქ ვ ძირეულია), ვ-ქედმაღლობ, ვვარცხნი

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

✔️ ზმნები, რომლებიც არ გამოხატავენ სივრცეში გადაადგილებას, არ დაირთავენ ''ვარ/ხარ'' დამხმარე ზმნებს.

➡️ სწორია: ვყვირი, ვტირი, ვმღერი... და არა ვყვირივარ, ვტირივარ, ვმღერივარ...

➡️ სწორია შემდეგი ფორმები, რადგან გამოხატავენ სივრცეში გადაადგილებას!

მივრბივარ, მივფრინავ...

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

✔️დაიმახსოვრეთ! სუბიეტური პირის ნიშანი ვ არ იკარგება ო, უ და ვ ბგერების წინ, გამონაკლისია ''მოვედი'', რომელშიც ვ ფუძისეულია.

➡️ სწორია: მე ვუქებ, გავოცდი, მივვარდი, ვოცნებობ, ვვარდები, ვვარაუდობ, ვვარგივარ, ვვარცხნი, ვვარჯიშობ...

➡️ არასწორია ორი ვ-ს გამოყენება ''გავოცდი'' და ''ვოცნებობ'' ტიპის ზმნებში. არასწორია მე ვვოცნებობ.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

✔️ ზმნისწინის გათიშვა ან მის შუაში სხვა ასოს ჩამატება არ შეიძლება!

➡️ სწორია: აღვნიშნავ, აღვასრულე, აღვადგინე... და არა ავღნიშნავ, ავაღსრულე, ავაღდგინე...

✔️ ზმნებში ''ან'' თავსართის გამოყენება ყოველმხრივ გაუმართლებელია!

➡️ სწორია: ახორციელებს და არა ანხორციელებს

✔️ დასაშვებია, როგორც ''გან'', ისე ''გა'' თავსართის გამოყენება!

➡️ სწორია: განარისხებს, განაცვიფრებს...

➡️ არასწორია: გაანრისხებს, გაანცვიფრებს

✔️მაშასადამე, სწორია➡️ განთავისუფლება, განმათავისუფლეთ, გამათავისუფლეთ...

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

✔️დაიმახსოვრეთ! სწორი ფორმებია: პოვნა/შოვნა, იპოვა/იშოვა, იპოვის/იშოვის, უპოვია/უშოვია...

➡️ არასწორი ფორმებია: პოვა/შოვა, იპოვნა/იშოვნა, იპოვნის/იშოვნის, უპოვნია/უშოვნია...

✔️დაიმახსოვრეთ! სწორი ფორმებია: ვშლი - გაშლილი, ვჭმუხნი - შეჭმუხნილი, ვბურძგნი - აბურძგნული, შეფუთნილი...

➡️ არასწორი ფორმებია: შეჭმუხნული, აბურძგნილი, აბურძგვნული, აბურძგვნა, შეფუთნული...

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

✔️დაიმახსოვრეთ! შემდეგ სიტყვებში საჭიროა 3 ა და არა ორი!

ერთი ა - ზმნისწინისაა(გა), მეორე - შუალობითი კონტაქტის(აკეთებინებს), მესამე - ფუძისეული(გაადვილება).

➡️ სწორია: გააადვილებინებს, გააავაზაკებს, გააანალიზებინებს, გააანგარიშებინებს,

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ძალიან ხშირია ორთოგრაფიული შეცდომები, მოდით, რამდენიმე მათგანი განვიხილოთ:

✔️დაიმახსოვრეთ! ერთად იწერება ფუძეგაორკეცებული კომპოზიტი, რომელიც ''და'' კავშირს შეიცავს.

➡️ მაგალითად - სხვადასხვა, პირდაპირ, ხანდახან, ცხენდაცხენ...

✔️დაიმახსოვრეთ! ცალ -ცალკე იწერება ორმარცვლიანი კომპოზიტები, რომლებიც ''და'' კავშირს შეიცავენ.

➡️ მაგალითად - ბოლოს და ბოლოს, უფრო და უფრო, მართლა და მართლა, ისევ და ისევ, აქეთ და იქით...

➡️გამონაკლისია - მაინცდამაინც, შიგადაშიგ.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

✔️დაიმახსოვრეთ! ყველა სიტყვა, რომელსაც ზმნისწინი ან თანდებული დაერთვის, ერთად იწერება.

შესაბამისად, ერთად იწერება შემდეგი მარცვლებით დაწყებული სიტყვები

➡️ მი, მო, ა (აღ), ჩა, და, შე, გა ( გან), გადა, წა, ამო ( აღმო), ჩამო, შემო, გამო, გადმო, წამო(ზმნისწინები)

➡️ ვით, -თან, -ზე, თვის, -გან, -კენ, -ებრ, -თანავე, -გამო, -მიერ, -მდე(თანდებულები)

➡️ მაგალითად - ზეგავლენა, შინაყმა, თანაკლასელი, გაცნობისთანავე, შვილისმაგვარი, საბძელქვეშ...

➡️ ✔️დაიმახსოვრეთ! ერთად იწერება ნებისმიერი სიტყვა, რომელსაც რაიმე სახის აფიქსი აქვს დართული!

ყველაზე ხშირად დართული სიტყვები: ''შუა'', ''არა'', ''ანტი'', ''გული/გულ'', ''სული/სულ'', ''ხელი/ხელ'', ''მრავალი/მრავალ'', ''ახალ'', ''თვალი'', ''დედა'', ''ვებ'', ''ინტერნეტ'', ''პოსტ'', ''პრე''...

✔️ ''შუა''

➡️ მაგალითები: შუაღამე, შუახანი, შუააზიური, შუაცეცხლი, შუადღე...

✔️ ''არა/არ''

➡️ მაგალითები: არაერთი, არაერთხელ, არაუგვიანეს, არარსებობა, არმოწონება, არმქონე, არსახსენებელი ...

✔️ ''ანტი''

➡️ მაგალითები: ანტიამერიკული, ანტისაბჭოელი, ანტისოციალისტი, ანტიეროვნული...

✔️ ''გული/გულ''

➡️ მაგალითები: გულამაყი, გულამომჯდარი, გულალალი...

➡️ მაგრამ - გულის ამრევი, გულის ამაჩუყებელი

✔️ ''სული/სულ''

➡️ მაგალითები: სულგამწარებული, სულმდაბალი, სულერთია, სულიწმინდა...

➡️ მაგრამ - სულ ახლახან

✔️ ''ხელი/ხელ/ხელიხელ''

➡️ მაგალითები: ხელაღმართული, ხელბარაქიანი, ხელიხელგადახვეული, ხელიხელჩაკიდებული, ხელისოდენა...

➡️ მაგრამ - ხელის კვრა, ხელის მომწერი.

✔️ ''ვებ''

➡️ მაგალითები: ვებდიზაინერი, ვებადმინისტრატორი, ვებგვერდი, ვებდიზაინი...

✔️ ''ინტერნეტ''

➡️ მაგალითები: ინტერნეტბაზარი, ინტერნეტაუქციონი, ინტერნეტგაზეთი...

✔️ ''პოსტ''

➡️ მაგალითები: პოსტემბრიონული, პოსტიმპრესიონიზმი, პოსტმოდერნისტი...

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

✔️ შემდეგნაირად იწერება ორმაგსახელწოდებებიანი სიტყვები:

➡️ სახლ-კარი, სახლ-მუზეუმი, სახლ-კარად...

➡️ წევრ-კანდიდატი, წევრ-კორესპონდენტი

➡️მეცნიერ-თანამშრომელი, მეცნიერ-მუშაკი, მეცნიერ-ნოვატორი

➡️ ექიმ-კონსულტანტი

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

✔️ ''თუსთან'' გამოყენებული სიტყვების ფორმებია:

➡️ თუკი(თუკი უნდა...)

➡️ თუ არადა

➡️ თუგინდ

➡️თუ არა

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

✔️ თუ სიტყვას ''ძლიერ'' დაერთვის, ერთად იწერება!

➡️ ძლიერშემართვიანი

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

✔️ თუ რთული სიტყვა (კომპოზიტი), რომელიც მიღებულია რიცხვითი სახელისა და სუფიქსიანი სახელის შერწყმით, ჩაწერილია ციფრების გამოყენებით, ციფრსა და სახელს შორის საჭიროა დეფისი:

➡️ სწორია - 10-წუთიანი და არა 10 წუთიანი

➡️ სწორია - 120-ლარიანი, ასოცლარიანი და არა 120 ლარიანი

➡️ სწორია - 100-წლიანი და არა 100 წლიანი

➡️ სწორია - 3-სართულიანი და არა 3 სართულიანი

✔️ შენიშვნა: თუ კომპოზიტი ჩაწერილია სიტყვებით, დეფისი არ უნდა: ათწუთიანი, სამსართულიანი..